Westphal Johansen Advocaten

Onlangs viel er een bekeuring van Centraal Justitieel Incassobureau op mijn mat. Ik werd vriendelijk doch dringend verzocht een forse boete te betalen omdat ik 6 km te hard had gereden. Ik heb die boete braaf betaald. Geen discussie. Ik had namelijk te hard gereden en een verkeersnorm geschonden.

Als de overheid echter zelf een norm schendt, wordt wel regelmatig de discussie aangegaan. En het boetekleed vaak niet aangetrokken. Een beroemd voorbeeld uit de jurisprudentie is de zaak “Duwbak Linda”. In die zaak moest de Hoge Raad oordelen over een claim van de eigenaar van een baggerschip tegen de Staat der Nederlanden. Dat baggerschip was gezonken terwijl het vast zat aan een duwbak, De Linda genaamd. Die duwbak was het jaar ervoor nog goed gekeurd door de overheid en er was een veiligheidscertificaat uitgereikt. Achteraf bleek dat dit certificaat nooit uitgereikt had mogen worden. De duwbak Linda verkeerde namelijk in zeer slechte staat. De eigenaar van het baggerschip stelde zich op het standpunt dat de overheid onrechtmatig had gehandeld en vorderde vergoeding van de door hem geleden schade.

Op het eerste gezicht lijkt dit een glasheldere zaak. De overheid keurt en certificeert de schepen namelijk ten behoeve van de veiligheid van het scheepvaartverkeer. Als gevolg van de gebrekkige keuring en onjuiste afgifte van het certificaat was het baggerschip samen met De Linda gezonken. Een duidelijk gevalletje van onrechtmatige daad, zo werd aangenomen.

De Staat der Nederlanden was echter een andere mening toegedaan. Zij vond dat zij niet aansprakelijk was voor de schade van de baggeraar en liet het aankomen op een procedure. In die procedure werd de claim van de baggeraar verrassend genoeg door de Hoge Raad afgewezen. Het certificaat is bedoeld om de veiligheid op het water te garanderen en heeft niet (mede) tot doel om schade van de baggeraar te compenseren, aldus de Hoge Raad.

Mijns inziens geeft de overheid hier nu niet bepaald het goede voorbeeld. Duidelijk is dat de nalatigheid van de overheid er (mede) toe geleid heeft dat het baggerschip gezonken is. De goedgekeurde duwbak was niet veilig en had helemaal niet aan het scheepvaartverkeer deel mogen nemen. Er is hier dus sprake van de schending van een verkeers- en veiligheidsnorm die tot schade heeft geleid. Het had de overheid in dit geval gesierd om de overtreding van die normen ruiterlijk te erkennen en de schade te vergoeden. De overheid verlangt immers dat haar burgers zich aan de normen houden maar onttrekt zich zelf aan die normen. Daarnaast is het een gemiste kans dat de Hoge Raad de Staat er niet fijntjes op gewezen heeft dat hij nu juist een voorbeeldfunctie heeft. Zeer zeker nu goed voorbeeld nu eenmaal goed doet volgen.