Bestuurdersaansprakelijkheid, tips om kans op aansprakelijkheid te voorkomen

40 minuten leestijd

Bestuurders van naamloze en besloten vennootschappen, stichtingen, verenigingen en coöperaties dienen hun bestuurstaak behoorlijk te vervullen. Doen zij dat niet en vervullen zij hun taak onbehoorlijk, dan kunnen zij persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de geleden schade. Bestuurders kunnen in zo’n geval niet alleen geconfronteerd worden met claims van de rechtspersoon/onderneming waarvoor zij werkzaam zijn, maar ook met aanspraken van de curator, crediteuren en aandeelhouders.

Aangezien ondernemen nu eenmaal risico nemen is en ondernemingen niet gebaat zijn bij bestuurders die uit angst voor claims alleen maar defensief en angstig beleid voeren, wordt de lat voor bestuurdersaansprakelijkheid redelijk hoog gelegd. Aansprakelijkheid wordt door de rechter alleen aangenomen als er sprake is van een “ernstig verwijt”. Daarvan is sprake “als een bestuurder handelingen verricht die geen redelijk oordelend en verstandig bestuurder in dezelfde omstandigheden zou hebben verricht”.

Tips

Ondanks het feit dat aansprakelijkheid door de rechter niet snel wordt aangenomen, stijgt het aantal claims wegens bestuurdersaansprakelijkheid van jaar tot jaar. Het risico bestaat dus dat ook u ooit in rechte aangesproken zult worden. Omdat u dat risico – naar ik aanneem – liever niet loopt, volgt hierna een aantal tips ter voorkoming van aansprakelijkheid:

  • Zorg ervoor dat u de administratie goed bijhoudt en de jaarrekening opmaakt en tijdig deponeert. Geef geen misleidende voorstelling van zaken.
  • Meldt betalingsonmacht tijdig aan de fiscus, bedrijfsvereniging en het (bedrijfstak)pensioenfonds
  • Bereidt beslissingen met vergaande financiële consequenties goed voor, verricht gedegen onderzoek en leg afspraken schriftelijk vast.
  • Ga geen verplichtingen aan namens de onderneming terwijl u weet dat deze die verplichtingen niet kan nakomen en dat de onderneming geen verhaal biedt voor de schulden. Ga, in het zicht van faillissement, ook geen nadelige verplichtingen aan namens de onderneming.
  • Zorg voor een goede kredietbewaking.
  • Verstrek geen lening zonder daartegenover voldoende zekerheden te bedingen of ga geen lening aan waarbij onevenredig veel zekerheden aan de financier verstrekt worden. Koop geen activa voor een veel te hoge en verkoop deze niet voor een veel te lage prijs.
  • Respecteer de statuten en afspraken met aandeelhouders en commissarissen. Is volgens die statuten of afspraken de voorafgaande goedkeuring voor bepaalde bestuursbesluiten of –handelingen van de aandeelhouders of commissarissen vereist, vraag die toestemming dan ook, bij voorkeur schriftelijk. En besluit en handel niet voordat die toestemming is verkregen.
  • Handel alleen in het belang van de onderneming en niet in uw eigen belang. Belangenverstrengeling wordt u zwaar aangerekend. Is een bepaalde transactie zowel gunstig voor de onderneming als voor u zelf, wees daar dan open over, leg de kwestie voor aan de onderneming en vraag van tevoren schriftelijke toestemming.
  • Vermijdt, in geval van dreigende betalingsonmacht, selectieve betaling van crediteuren en wacht niet te lang met het aanvragen van faillissement als duidelijk is dat de onderneming zijn verplichtingen niet meer kan nakomen.
  • Sluis geen activa weg, onttrek geen gelden aan de onderneming en
  • Laat het bestuur van de onderneming niet over aan ondeskundige derden of stromannen of – erger nog – laat de onderneming niet achter zonder bestuurder.

Met deze checklist in de hand blijft u hopelijk gevrijwaard van bestuurdersaansprakelijkheid. Mocht u echter toch nog aangesproken worden of dreigt er een claim, dan kunt u altijd contact opnemen met ons kantoor.

Kennisblogs

Kennisblogs in Ondernemingen en hun bestuurders